Wat mij betreft is wielrennen de meest gevarieerde sport om te fotograferen. Daarom houd ik ervan. Hierin komen zo veel verschillende soorten fotografie samen. Voorafgaand aan de race kun je portretten schieten van de rondlopende mensen, daarna leg je de actie zelf vast, met de omgeving op de achtergrond, en bij de finish zie je pure actie, energie en emotie.
In de mooiste wielerfoto's speelt emotie een belangrijke rol. Je kunt voor allerlei stijlen kiezen, maar de beste foto's bevatten drie elementen. Ten eerste: de omgeving. Neem bijvoorbeeld een bekend monument of een bezienswaardigheid op in het frame. Ten tweede: de belangrijkste sporters moeten in beeld zijn, waaronder bijvoorbeeld de wielrenner met de gele trui of een potentiële winnaar. En tot slot: emotie en inspanning, bijvoorbeeld in de vorm van zweet op iemands gezicht of scheuren in een trui van ongelukjes tijdens de tour.
Met zo veel verschillende fotografiestijlen en mogelijkheden moet je goed voorbereid zijn qua lenzen. Gelukkig zijn mijn Sony Alpha-lenzen vrij klein, dus ik kan bijna al mijn spullen meenemen. Normaal gesproken gebruik ik twee Sony Alpha 9-camera's, één met een lens van 100-400 mm en de andere met een 85 1.4, voordat de race begint, en een 16-35mm-lens als ik op de baan en bij de finish fotografeer. Hierdoor kan ik veel variëren met de omkadering. Na afloop van de race schakel ik soms over naar de 50 1.8, voor wat spontane shots, maar ik heb ze allemaal in mijn tas zitten voor als ik ze nodig heb.
De 16-35 is misschien niet zo'n gebruikelijke lens voor sportfotografie, maar op de baan kan hij heel nuttig zijn. Met deze lens kan ik creatiever zijn qua omkadering. Ik fotografeer bijvoorbeeld door het raam van een café of het interieur van een auto om een uniek beeld te creëren. En dankzij het uitklapbare scherm van de Alpha 9 kan ik vanuit een hoge of juist een lage hoek fotograferen, bijvoorbeeld met mijn hand in de lucht of vanaf een auto om boven de menigte uit te komen, of zo laag mogelijk bij de grond om de wielrenners meer impact te geven. Hierdoor wordt de voorgrond ook een beetje vervaagd, wat voor extra diepte zorgt en de aandacht naar de actie leidt.
Het autofocussysteem van de Alpha 9 is niet alleen heel geavanceerd, maar ook goed aanpasbaar, wat deze camera perfect maakt voor wielerfotografie. Ik gebruik altijd de Continue AF-modus en voor actieshots selecteer ik Flexibele spot als AF-gebied. Met de joystick plaats ik de spot vervolgens centraal, of net buiten het midden als ik de wielrenners meer naar één kant van het frame wil hebben. Daarna beweeg ik de camera om te focussen op de wielrenner die ik scherp wil krijgen. Dat werkt voor mij het best, vooral als er een dicht op elkaar gepakte groep wielrenners op me af sprint. Als ik aan het einde van de race nog portretten of spontane shots wil maken, schakel ik over naar de eye-autofocusmodus.
Er zijn hoofdzakelijk drie manieren waarop ik de belichting instel voor mijn wielershots. De eerste: het subject stilzetten. Hiervoor fotografeer ik altijd met diafragmaprioriteit, want daarmee wordt de belichting beter dan wanneer je die handmatig instelt. De helderheid van het frame verandert namelijk terwijl je de wielrenners volgt. Ik stel het diafragma in, zet de ISO op Auto en beperk de laagste sluitertijd tot ongeveer 1/1000 seconde. Daarna gebruik ik de draaiknop voor belichtingscompensatie, afhankelijk van de lichtomstandigheden, om het frame waar nodig lichter of donkerder te maken. Wat zo mooi is aan de spiegelloze camera's van Sony, is dat ik via de EVF live kan zien hoe dat de belichting beïnvloedt.
Voor passievere situaties fotografeer ik in de handmatige modus en gebruik ik bewust middelmatige sluitertijden, zoals 1/60 seconde. Als ik bijvoorbeeld in een winkel sta en door de deuropening een langsrijdende wielrenner fotografeer, worden het interieur van de winkel en de menigte scherp, maar krijgt de wielrenner wat bewegingsonscherpte, waardoor het beeld levendiger wordt. Als de wielrenner in zulke situaties te scherp wordt, is er te weinig contrast met de statische delen eromheen.
Tot slot: panningshots. Hiervoor combineer je een lange sluitertijd met beweging van de camera, zodat de wielrenner scherp wordt, maar de achtergrond onscherp. Het is best lastig om wielrenners te pannen, want je gebruikt hiervoor een sluitertijd van zo'n 1/10 seconde. Er kan veel misgaan: als de camera schudt of het lichaam van de wielrenner op en neer beweegt, bijvoorbeeld. Met de modus voor continue opnamen heb je meer kans op een mooi shot. Zelfs als alleen de bril, de helm of het gezicht van de wielrenner scherp wordt, ben ik daar blij mee.
