Het fotograferen van een diersoort kost veel tijd. Als ervaren bioloog is het fotograferen van wilde dieren voor mij een drievoudige uitdaging. Als eerste moet ik alle beschikbare informatie over het dier bestuderen. Vervolgens moet ik een manier bedenken om in de buurt van het dier te komen zonder het te storen. Als laatste moet ik een foto maken van het dier in zijn omgeving, als souvenir voor de rest van de wereld.
Als alles goed gaat ben ik tien dagen op locatie, maar soms kost het jaren. Ik ben bijvoorbeeld sinds 2017 bezig met het fotograferen van sneeuwluipaarden en ik heb nog steeds niet de foto die weergeeft hoeveel moeite het kost. Daarom ga ik elke winter terug totdat ik die foto wel heb gemaakt.
Planning
Onderzoek doen bepaalt voor een groot deel het eindresultaat. Ik begin het met bestuderen van de diersoort. Ik wil alles weten over het leefgebied, prooien, gewoontes en beschermde status van het dier. Verder stel ik mezelf de vraag waarom ik foto’s maak van deze specifieke diersoort.
Alle dieren zijn prachtig, maar ik ga op zoek naar die extra reden: de dieren zijn essentieel voor het ecosysteem, bedreigd of onbekend bij het grote publiek.
In het veld
De dagen in het veld kunnen erg lang zijn. Maar het is mijn passie, dus ik verveel me nooit. Net als bij de meeste soorten fotografie zijn de eerste en laatste uren van de dag de beste; niet alleen vanwege het prachtige licht, maar ook omdat de dieren dan het actiefst zijn.
Voor sommige diersoorten gebruiken we baghides of schuiltenten, met als doel dat het dier dicht bij ons komt zonder dat we het storen. In het geval van de neushoorns was dat best spannend: de grote, sterke dieren komen ’s nachts op slechts twee of drie meter afstand drinken. Stilte, langzame bewegingen en zeer heldere groothoeklenzen zoals de 12-24 mm F2.8 GM of de 16-35 mm F2.8 GM zijn essentieel.
De jachtluipaarden waren juist erg kalm en mak. Ik kon zelfs uit de auto stappen en op een paar meter afstand op de grond gaan liggen met de 400 mm F2.8 G Master, echt een droom!
De 400 mm F2.8 GM is mijn favoriete lens. Door het diafragma van F2.8 komt er niet alleen veel licht binnen, maar ik kan ook kiezen voor een onscherpe achtergrond. En als ik een 1,4x converter toevoeg, heb ik een 560mm-lens zonder dat de autofocussnelheid van mijn Sony camera’s afneemt. Ik gebruik ook de 200-600 mm F5.6-6.3 G OSS, een uitstekende lens voor een goede prijs.
Ik heb verschillende Sony camera’s gebruikt, maar de laatste jaren vooral de Alpha 9. De afgelopen tijd heb ik ook de Alpha 1 gebruikt, die ik geweldig vind vanwege de combinatie van de allerbeste autofocus en de sensor met hoge resolutie. Ik heb deze camera’s overal mee naartoe genomen, van de jungle van Borneo tot de koude Himalaya, en ze hebben me nooit teleurgesteld. Onlangs heb ik de Alpha 7 IV toegevoegd aan mijn tas, die ik naast mijn Alpha 1 zal gebruiken.
Licht en compositie
Alles draait om licht, dus vroeg opstaan is essentieel. De beste tijden zijn meestal zonsopkomst en zonsondergang, wanneer de zon laag aan de hemel staat. Over het algemeen kun je het middaglicht beter vermijden. Het zonlicht is dan te hard, te verticaal en het verpest je onderwerp.
Ik gebruik het grootste diafragma dat ik heb, meestal F2.8 of F4. Met deze instelling heb ik een mooie achtergrond en is de sluitertijd snel genoeg om bewegende onderwerpen bij te houden.
Als laatste bepaal ik mijn positie ten opzichte van het licht en van het onderwerp. Misschien wil ik een dier fotograferen met licht dat achter mij vandaan komt. Of wil ik juist dat het zonlicht zich achter het onderwerp bevindt, zodat ik het silhouet van het dier zie. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, is een bewolkte dag interessant: de wolken zorgen voor diffuus licht waardoor je ook midden op de dag kunt fotograferen, wat onmogelijk zou zijn in de volle zon. Verder kunnen wolken en donkere luchten een extra dimensie toevoegen aan de foto’s.
