De topsport die fotografie heet

Bob Martin is een meervoudig bekroonde sportfotograaf die gespecialiseerd is in het fotograferen van sport- en actiefoto's voor reclame, bedrijven en editorials.

Bob fotografeert al dertig jaar en heeft foto's gemaakt op elk groot sportevenement, van de afgelopen vijftien Zomer- en Winterspelen tot olifantenpolo en paardenraces op het ijs. Hij fotografeert sinds 1982 op het tennistoernooi Wimbledon en zijn werk heeft hem naar de uithoeken van de wereld gebracht. Bobs foto's zijn in verschillende bladen gepubliceerd, waaronder Sports Illustrated, Time, Newsweek, Life Magazine, Stern, Paris Match, Bunte, L’Équipe, The Sunday Times en de New York Times. Zijn werk is bekroond met meer dan zestig nationale en internationale prijzen en hij heeft drie keer de felbegeerde titel British Sports Photographer of the Year gekregen. In 2015 bracht hij zijn bekroonde boek '1/1000th: The Sports Photography of Bob Martin' uit: een prachtige terugblik op de afgelopen dertig jaar waarin hij bijna elk groot sportevenement vastlegde. We hebben Bob onlangs gesproken over fotografie en hem gevraagd waarom hij van een DSLR is overgestapt naar de spiegelloze camera's van Sony.

Waarom ben je professioneel sportfotograaf geworden?

Ik was altijd al gek op sport, maar ik was nooit van plan om sportfotograaf te worden. Ik wilde gewoon graag fotograferen en op school was ik volledig geobsedeerd door de doka. Tijdens mijn studie nam ik voortdurend foto's en ik ging langzaam aan de slag als fotojournalist. Het reizen beviel me en het was leuk om mijn foto's een paar dagen later in kranten te zien. Ik kreeg af en toe werk aangeboden van bureaus voor sportfoto's en daar begon het.

Hoe zorg je ervoor dat je foto's verrassend en spannend blijven?

Walter Iooss, een goede vriend uit de VS en misschien wel de beroemdste sportfotograaf ooit, zei jaren geleden eens tegen me: "Je moet jezelf telkens opnieuw blijven ontdekken, anders word je een dinosaurus." Dat ben ik nooit vergeten en het is zo treffend, zelfs nu nog. Als liefhebber van kranten en afgedrukte foto's is het verschrikkelijk om dit te zeggen, maar kranten en tijdschriften sterven langzaam uit en fotografen die zich nog steeds vastklampen aan deze idealen, die zich niet ontwikkelen, zijn de dinosaurussen. Ik wil mijn fotografie niet vereenvoudigen. Ik wil nog steeds het onderste uit de kan halen en de enige manier waarop ik nog kan vernieuwen, is door ruimdenkend te zijn. Daarom werk ik nu veel met sportbonden en -organisaties. Zij zijn nog steeds bereid om een redelijk budget aan goede foto's te besteden en ik probeer ze iets anders te bieden dan de standaardfoto's die je doorgaans ziet.

Krijg je nu je veel voor bonden en organisaties werkt minder vaak de kans om zelf te fotograferen? Vind je dat jammer?

Ik fotografeer minder dan vroeger, zeker naarmate ik ouder word, maar ik fotografeer nog veel grote evenementen zoals de Olympische Spelen en Wimbledon. Ik ga nog wel naar kleinere evenementen, maar zit nu niet meer midden in de actie. In plaats daarvan doe ik de organisatie en regel ik teams van fotografen. Ik heb eerlijk gezegd niet meer de behoefte om op een regenachtige zaterdagmiddag achter het doel te zitten. Je bent ook adviseur voor het Internationaal Olympisch Comité. Wat houdt dat in? Soms geef ik simpelweg tips voor het regelen van fotografen en andere keren gaat het wat verder: dan geef ik bijvoorbeeld advies over logoformaten en -plaatsing voor de beste zichtbaarheid in definitieve foto's. Bij de Olympische Spelen in Rio heb ik geholpen bij het uitkiezen van de kleuren voor verschillende locaties. Voor de zwemwedstrijden wilden ze oorspronkelijk bijvoorbeeld een groen kleurenschema, totdat ik ze erop wees dat dit er bij weerspiegeling in blauw water niet zo goed uit zou zien!

Denk je dat cameratechnologie invloed heeft gehad op de manier waarop je sportfoto's maakt?

Absoluut. Toen autofocus net bestond, zeiden mensen dat het einde van de fotografie hiermee in zicht was, omdat iedereen vanaf dat moment een scherpe foto kon maken. Voor mij was autofocus echter een uitkomst, aangezien mijn ogen niet zo goed zijn. Camera's zijn tegenwoordig zo geavanceerd dat we sport nog beter kunnen fotograferen. Ik hoef me nu niet meer druk te maken over de scherpheid van mijn shots, maar kan me meer concentreren op de compositie, de achtergrond en de belichting. We moeten echter niet vergeten dat je ondanks de voordelen van moderne camera's toch altijd de basisprincipes van fotografie moet begrijpen en moet weten welke functies het beste voor je werken. Ik ben helemaal niet sentimenteel als het om mijn uitrusting gaat: als een camera een handig hulpmiddel voor me is, ben ik tevreden.

Hoe kwam je bij de Sony Alpha-camera's voor je werk?

Eerlijk gezegd werd ik aanvankelijk getrokken door de stille sluiter. Deze functie vond ik erg interessant omdat ik hiermee in andere situaties kon fotograferen dan voorheen. Bij golfwedstrijden bijvoorbeeld, als ik vlak bij de laatste putt bij de achttiende hole ben en stil moet zijn. De eerste camera die ik uitprobeerde, was de α7R II en hiermee kon ik volledig andere shots maken. Ik moet toegeven dat ik niet erg uitkeek naar de EVF, omdat ik zo gewend was aan een DSLR-zoeker, maar inmiddels kan ik niet meer zonder. Deze functie heeft een enorm verschil gemaakt in de manier waarop ik werk. Ik kan nu zelfs voordat ik op de sluiterknop heb gedrukt al een voorbeeld van de lichtbalans bekijken. Op dit moment gebruik ik de α9 voor de meeste shoots. Deze camera past bij mijn werkwijze. Zoals ik eerder al zei, beschouw ik mijn camera's als hulpmiddel, en de α9 blijkt goed voor mij te werken.