Ricardo Nascimento heeft zich altijd al tot water aangetrokken gevoeld. “Als kind deed ik al veel aan watersport en ging ik vaak samen met mijn vader, die ook gek is van de oceaan, met een klein bootje eropuit om te vissen”, herinnert hij zich. Tegenwoordig is het zijn beroep om met zijn Sony Alpha 1 onderwaterbeelden te maken van de bijzondere wezens die in zee leven.
Laatst was Ricardo op de Azoren voor een fotosessie met Futurismo Azores Adventures. Zij organiseren walvisexcursies voor toeristen die het wonderschone zeeleven rond de eilanden vanaf een boot willen bewonderen. Het bedrijf wordt erkend door de World Cetacean Alliance, ’s werelds grootste organisatie voor de bescherming van het zeemilieu. Ook werken ze samen met zeebiologen die potvissen en andere zeedieren volgen om meer over hun gedrag te weten te komen. Ricardo speelt hierbij een belangrijke rol.
“Ik film en fotografeer alles wat ik onder water tegenkom”, vertelt hij. “Van potvissen tot kwallen – hoe meer beelden van dieren ik maak, des te beter kunnen ze door de biologen geïdentificeerd en bestudeerd worden.”
Met de Sony Alpha 1’s resolutie van 50 megapixels voor foto’s en 8k voor video’s zijn Ricardo’s beelden gedetailleerd genoeg om individuele walvissen te volgen en hun gedrag te bestuderen. Maar hij hoopt ook dat zijn materiaal bewustzijn bij mensen creëert.
“Op de Azoren werd ruim 200 jaar lang op potvissen gejaagd om hun walvisolie, maar tegenwoordig zijn ze beschermd. Het zijn ongelofelijke dieren die tot 2500 meter diep kunnen duiken en drie kwartier onder water kunnen blijven. Maar als ze niet zichtbaar zijn voor mensen, ontbreekt de drang om de oceaan te beschermen. Als we walvissen identificeren en een naam geven, voelen mensen zich sneller betrokken. Met mijn onderwatercamera kan ik mensen helpen om mee te leven met deze dieren.”
De allereerste keer dat Ricardo zijn Sony Alpha 1 in een onderwaterbehuizing plaatste, wist hij dat dit de perfecte camera voor hem was. “Ik merkte direct wat een verschil dat maakte.” Ricardo was namelijk ontevreden over de DSLR-camera die hij had en de zware filmcamera waarmee hij filmde. Met de Alpha 1 kan hij prachtige foto’s en films maken zonder van apparaat te wisselen.
“Mijn filmcamera en lens wogen samen zo’n 14 kilo. Met dat gewicht moest ik van een boot springen, duiken, weer omhoog zwemmen en mijn uitrusting aan boord tillen. Ik duik soms wel 50 keer per dag, dus dat eist zijn tol. De Alpha 1 is veel lichter en flexibeler, dus kan ik sneller zwemmen en heb ik meer gelegenheid om prachtige beelden te maken.”
Ricardo is een freediver en gebruikt geen duikfles. In plaats daarvan houdt hij zo lang mogelijk zijn adem in. “Ik kan tot wel twee minuten onder water blijven”, vertelt hij. “Als ik film, kan ik helemaal ontspannen. Het is prachtig om samen met een dier onder water te zijn, maar je moet er altijd op letten dat je niet te lang onder blijft. Een ongeluk ligt in een klein hoekje.”
Ook moet Ricardo rekening houden met de beeldomstandigheden onder water. “Licht is geen punt, omdat ik met de Alpha 1 makkelijk ISO 4000 kan gebruiken. Het probleem is dat je kleur verliest als je diep onder water bent. Dicht bij het oppervlak zijn je foto’s geweldig, maar als je 10 meter dieper duikt, wordt alles bijvoorbeeld heel erg blauw. Met de Alpha 1 kan ik niet-gecomprimeerde beelden maken zodat ik veel detail heb en later de kleuren van elk afzonderlijk bestand kan corrigeren.”
Het is essentieel om details vast te leggen zodat biologen de walvissen kunnen identificeren. Meestal gebeurt dat op basis van de staartvin. “De meeste beelden van walvissen worden aan het oppervlak genomen voordat ze weer duiken. Daardoor zijn er duizenden foto’s van walvisstaarten die goed te herkennen zijn. Als ik onderwater ben, moet ik ervoor zorgen dat ik de details van de staart vastleg, zodat we de walvis kunnen identificeren en de locatie kunnen noteren.” Biologen bestuderen deze dieren meestal vanaf een boot, en op deze manier kunnen ze zien hoe deze zich onderwater gedragen.
Voor zijn prachtige, gedetailleerde beelden combineert Ricardo zijn Alpha 1 met een van de twee Sony-lenzen FE 12-24mm f/2.8 GM of de FE PZ 16-35mm f/4 G. “Voor alleen walvissen kies ik meestal de 12-24mm. Ik gebruik de 16-35mm als ik diverse dingen wil vastleggen, bijvoorbeeld walvissen op 15 meter afstand, dolfijnen op 2 meter en een staatkwal als het Portugees oorlogsschip op 30 centimeter. De 16-35mm is heel veelzijdig.”
Bij zijn recente projecten kreeg Ricardo extra steun en advies van Sony. “Waar je rekening mee moet houden is dat lenzen zich onder water anders gedragen”, zegt Ricardo. “Dankzij Sony heb ik verschillende lenzen kunnen testen om te zien hoe ze onder water presteren, zonder dat ik ze hoefde te kopen. Op deze manier heb ik alle vrijheid om de beste tools te gebruiken voor mijn projecten. Ook kan ik altijd contact opnemen met Sony en technische vragen stellen over de camera’s. Het is geweldig om met ze samen te werken.”
Onderwaterfotografie is fysiek intensief werk, en dat brengt Ricardo soms aan het twijfelen. “Het is echt zwaar. Je doet vaak pijn, je bent elke dag urenlang in het water. Als je thuiskomt moet je alles wassen, je beelden opslaan, alles weer inpakken, je telefoon en camera’s opladen, de onderwaterbehuizing schoonmaken … En dan moet je nog zien dat je zes uur slaap krijgt zodat je de volgende dag weer aan de slag kunt. Het is niet zo idyllisch als het lijkt op de foto’s en in de video’s, maar het is het meer dan waard. Het is ongelofelijk mooi om zo dicht bij deze geweldige dieren te zijn.”
“Ik geniet van het hele proces. Als het te makkelijk was, zou ik het nooit doen. En met de flexibiliteit van de Alpha 1 kan ik beelden maken die ik met mijn oude camera’s zou hebben gemist.”
